Łysienie adrogenowe typu żeńskiego
Bydgoszcz
Łysienie – Jak je rozpoznać, kiedy najlepiej zgłosić się na konsultację do dobrego dermatologa od włosów?
Dr n.med. Jolanta Maciejewska
specjalista dermatologii i wenerologii
Bydgoszcz
Co to jest łysienie adrogenowe?
Łysienie androgenowe ( androgenetic alopecia-AGA) to androgenozależna postępująca utrata włosów typu niebliznowaciejącego. Dotyczy kobiet jak i mężczyzn. W przypadku kobiet powszechnie używanym terminem jest: kobiecy wzór łysienia. U większości kobiet nie stwierdza się zwiększonego stężenia hormonów androgennych, co może wskazywać na rolę innych mechanizmów, niezależnych od wpływu androgenów. Hiperandrogenizm może być związany z zaburzeniami wewnątrzwydzielniczymi albo ze stosowaniem androgenów lub syntetycznych progesteronów.
Występowanie kobiecego wzoru łysienia u kobiet przed okresem przekwitania przy prawidłowym poziomie androgenów jest uwarunkowane genetycznie, natomiast u kobiet po menopauzie występuje łysienie spowodowane obniżeniem poziomu estrogenów. Łysienie androgenowe typu żeńskiego może być również objawem podwyższonego poziomu androgenów, spowodowanym schorzeniami ogólnoustrojowymi (np. chorobami przysadki mózgowej, zespołem policystycznych jajników, guzami jajników produkującymi androgeny, guzami nadnerczy, otyłością czy hiperandrogenizmem idiopatycznym).
Jak często występuje łysienie adrogenowe typu żeńskiego?
Łysienie androgenowe typu żeńskiego dotyczy około 42 % kobiet rasy kaukaskiej
Jakie są objawy łysienia adrogenowego?
Łysienie androgenowe typu żeńskiego opisywane jest wg wzoru Ludwiga. Kobiecy typ łysienia charakteryzuje się rozlanym łysieniem w okolicy centralnej głowy owłosionej, o największym nasileniu w części czołowej z zachowaniem linii czoła. Granica owłosienia na czole jest dobrze zachowana , a przerzedzenie włosów zaczyna się około 2-3 cm w kierunku okolic ciemieniowych i szczytu głowy.
Istnieje również skala Sinclair (jak poniżej), która jest wysoce czułym narzędziem służącym do oceny ciężkości kobiecego typu łysienia.
Co zrobić w przypadku pojawienia się zmian?
W przypadku pojawienia się powyższych objawów należy zgłosić się do specjalisty dermatologii.
W jaki sposób lekarz rozpoznaje łysienie adrogenowe?
Lekarz rozpoznanie łysienie androgenowe typu kobiecego na podstawie typowego dla tej jednostki chorobowej obrazu klinicznego. Bardzo ważne jest dokładne oglądanie owłosionej skóry głowy, które wykazuje cechy łysienia typu niebliznowaciejącego. Dodatkowym badaniem jest test pociągania. W sytuacjach wątpliwych wskazana jest biopsja. Badaniami uzupełniającymi może być wykonanie trichogramu czy trichoskopii.
Trichogram to badanie polegające na ocenie mikroskopowej włosów. W tym celu pobiera się około 50-100 włosów. Badanie to określa proporcje poszczególnych faz cyklu włosowego (anagenu, katagenu, telogenu).
Trichoskopia to nieinwazyjna, bezbolesna metoda oceny włosów oparta o metodę wideodermoskopii. Jest to badanie bez konieczności wyrywania włosów. Nowoczesną metodą, wymagającą dalszych badań, jest refleksyjna konfokalna mikroskopia skaningowa in vivo. Jest techniką nieinwazyjnego obrazowania włosów i skóry owłosionej.
W diagnostyce pomocne są także badania laboratoryjne: morfologia, poziom cukru na czczo, żelazo, ferrytyna oraz oznaczenie hormonów, takich jak: testosteron, prolaktyna, progesteron, hormony tarczycy: TSH, wolną trójjodotyroninę (fT3) oraz wolną tyroksynę (fT4).
Jakie są metody leczenia?
Wśród leczenia wyróżniamy: leczenie miejscowe i leczenie ogólne. W leczeniu miejscowym najszersze zastosowanie znalazł minoksydyl występujący w dwóch stężeniach: 2% i 5%. Skuteczność minoksydylu została potwierdzona w licznych badaniach naukowych- preparat ten wywiera efekt rozszerzający naczynia mieszków włosowych, powoduje stymulację mitoz komórek mieszka włosowego, przedłuża okres wzrostu włosów. Lek ten nie działa na drodze hormonalnej, powinien być stosowany w się blokery receptorów androgenowych (spironolakton lub octan cyproteronu w połączeniu z estrogenami) po wykluczeniu przeciwwskazań ginekologicznych i internistycznych. Inną alternatywą jest chirurgiczny przeszczep włosów. sposób ciągły. W leczeniu ogólnym wykorzystuje się blokery receptorów androgenowych (spironolakton lub octan cyproteronu w połączeniu z estrogenami) po wykluczeniu przeciwwskazań ginekologicznych i internistycznych. Inną alternatywą jest chirurgiczny przeszczep włosów.
Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania?
Ze względu na patomechanizm tej choroby trudno podjąć działania, które miałyby na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju łysienia androgenowego.
Piśmiennictwo:
Brzezińska-Wcisło L. : Choroby włosów i skóry owłosionej. Termedia 2015
Szepietowski J., Reich A, : Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową.